گریس

گریس ها نوعی روان کننده هستند که برای افزایش کارکرد بلبرینگ ها استفاده می شوند. در تهیه گریس ها از روغن های پایه و تغلیظ کننده های مختلفی استفاده می شود که باعث تغییر کاربری آن ها می شود. جالب است بدانید بسیاری از تولید کنندگان برای افزایش کاربری و ویژگی های روغن های گریس از مواد افزودنی خاصی استفاده می شود که علاوه بر افزایش طول عمر آن ها باعث کاهش هزینه های جاری شما در مجموعه تان می شود.

به طور کلی گریس ها را از مشتقات نفتی تهیه می شوند که به خاطر گرانروی زیادی که دارند در صنایعی که به روان کننده احتیاج است قابل استفاده هستند.

اگر بخواهیم یک تعریف کلی از گریس خدمتتان ارائه کنیم باید بگوییم به مواد جامد یا نیمه جامدی که ترکیبی از چند ماده مانند صابون، پرکننده و مشتقات نفتی باشد را گریس می گویند.

تاریخچه گریس

اگر بخواهیم درباره تاریخچه گریس و نحوی پیدایش آن صحبت کنیم باید بگوییم که این کلمه ریشه لاتین دارد به نام کراسوس که به معنی چربی است. اولین گریس هایی که به دست بشر ساخته شد بر پایه کلسیم بود. با گذشت زمان و با پیشرفت علم بشر توانست با آمیختن روغن های پایه معدنی با آب و صابون گریس های کاربردی تری را تولید کند.

همان طور که پیش تر اشاره شد از آب برای واکنس مواد داخل گریس استفاده می شد اما این آب در خود گریس باقی می ماند به همین دلیل در مواقعی که سرعت سیستم بالا بود و یا گرمای زیادی داخل سیستم به کار گرفته می شد باعث تبخیر آب موجود می شد در نتیجه گریس قوام خود را از دست خواهد داد و بلا استفاده می شود.

با گذشت زمیتن دستگاه های صنعتی بزرگ تری ساخته شد که نا خواسته دمای داخلی آن ها در هنگام کار بسیار بالا می رفت در نتیجه نیاز بود که گریس های بهتری ساخته شوند تا پاسخگوی این نیاز بشر باشند در نتیجه ساخت گـریـس های پایه کلسیم از چربی های جانوری و بهره گیری از گرما، جایگزین پخت سرد شدند که میزان آب مصرفی در آن ها بسیار پایین بود در نتیجه کارایی بیشتری در صنایع داشت اما با پیشرفت روز افزون علم در حوزه های صنعتی و غیر صنعتی موجب شد که گریس هایی که هم اکنون در بازار های جهانی موجود است ساخته شده و استفاده شوند.

اجزای تشکیل دهنده گریس ها

همان طور که می دانید گریس ها دارای انواع مختلفی هستند اما پایه و اساس همه آن ها فارق از سایر افزودنی هایشان کاملا یکسان است که این اجزا عبارت اند از :

روغن یا oil
ضخیم کننده یا thickener
افزودنی ها یا additives

مواردی که در بالا ذکر شد جزء اصلی ترین اجزای هر گریس هستند لذا کیفیت آن ها تاثیر مستقیمی بر میزان کیفیت گریس تولیدی و کارایی آن دارند که در ادامه به بررسی هر یک از این اجزا به طور مختصر می پردازیم.

روغن یا oil

روغنی که در ساخت گریس ها استفاده می شود روغن معدنی یا همانmineral oil است که بر پایه مشتقات نفتی ساخته می شوند. این روغن ها به دلیل کاربرد های صنعتی فراوانی که دارند تاثیر بسزایی در کیفیت گریس ساخته شده دارند که علت اصلی آن را می توان پایداری خوب آن ها در دما بالا و پایین دانست. بخش عمده گریس ها را این روغن تشکیل داده است به طوری که می توان گفت 80 تا 90 درصد گریس ها از روغن تشکیل شده است.

افزودنی ها یا additives

افزودنی ها دارای مزایای فراوانی برای گریس ها هستند که مهم ترین آن ها را می توان افزایش خواص مطلوب و کاهش خواص نا مطلوب سایر مواد به کار رفته در گریس دانست. از دیگر عللی که مواد افزودنی برای گریس ها لازم و ضروری است جلوگیری از زنگ زدگی و اکسیداسون مواده و کاهش چشم گیر میزان اصطکاک می باشد. اگر بخواهیم در خصوص میزان مواد افزودنی موجود در گریس ها صحبت کنیم باید بگوییم از کل گریس ها نهایتا 10 درصد آن ها را مواد افزودنی تشکیل داده است.

ضخیم کننده thickener

ضخیم کننده ها یکی دیگر از ترکیبات اصلی گریس ها محسوب می شوند که بلعث ایجاد ساختار جامد یا نیمه جامد گریس می شوند. جالب است بدانید که ضخیم کننده هایی که برای گریس ها استفاده می شوند بر پایه فلز هایی همچون لیتیوم، آلومینیوم، خاک رس، پلی اوره، سدیم و کلسیم هستند که به اصطلاح به آن ها صابون های فلزی نیز می گویند.

با پیشرفت علم ضخیم کننده های پیچیده تری (complex thickener) ساخته شد که به دلیل تحمل پذیری بیشتری که در دما های بالا دارند از محبوبیت بیشتری برخوردار هستند به طور که عموم گریس های موجد در بازار را از یک صابون معمولی با یک ضخیم کننده پیچیده تشکیل شده اند.

در کنار ضخیم کننده های صابونی نوع دیگری از ضخیم کننده ها وجود دارد که بدون صابون هستند که برای کار های خاص و متفاوتی می توان از آن ها استفاده کرد. به عنوان مثال فضاهایی که درجه حرارت بسیار بالا تر از حد معمول است عموما از این ضخیم کننده استفاده می کنند. به عنوان مثال بنتـونیت (Bentonite) و سیلیس دو نمونه از ضخیم کننده بدون صابون است که در دمای بالا ذوب نمی شوند به همین دلیل برای کاربرد های خاص مورد استفاده هستند. با توجه به کاربردی که ضخیم کننده ها دارند میزان ضخیم کننده ای که در آن استفاده می شود متفوت است به طوری که در یک بازه ای بین 3 تا 30 درصدی را شامل می شود که میزان ضخیم کننده مصرف شده در هر یک از گریس ها عددی بین این بازه است.