چرخ زنجیر چیست؟ از دنده زنجیر در چه صنایعی استفاده میشود؟ در هنگام خرید چرخ زنجیر به چه نکاتی باید توجه کنیم؟ برای دریافت پاسخ پرسش های مطرح شده کافیست تا انتهای این مطلب همراه ما در وبلاگ بیرینگ مارت بمانید.
چرخ زنجیر (دنده زنجیر)
چرخ زنجیر یا دنده زنجیر، یک نوع سیستم انتقال قدرت است که برای انتقال حرکت و قدرت بین دو محور استفاده میشود. در این سیستم، دو دنده به وسیلهٔ یک زنجیر صنعتی به هم متصل میشوند و حرکت یک دنده به دندهٔ دیگر منتقل میشود. این سیستم معمولاً در ماشین‌های موتورسیکلت، دوچرخه‌ها، ماشین‌های سنگین و دستگاه‌های صنعتی استفاده میشود. چرخ زنجیر، به دلیل مزایایی مانند عمر طولانی، قدرت انتقال بالا و عدم نیاز به تنظیم مجدد، در بسیاری از کاربردهای صنعتی و وسایل نقلیه مورد استفاده قرار میگیرد.
به عبارتی دیگر چرخ زنجیر یا دنده زنجیر در واقع یک چرخی دندانه دار می باشد که بر روی آن زنجیر صنعتی قرار میگیرد و باعث انتقال نیرو و قدرت در سیستم های مختلف میشود.
انواع چرخ زنجیر (دنده زنجیر)
دنده زنجیر یا چرخ زنجیر با توجه به کاربرد های مختلفی که در صنایع گوناگون دارند در انواع مختلفی طراحی و تولید میشوند که در لیست زیر به معرفی برخی از رایج ترین انواع چرخ زنجیر می پردازیم.
چرخ زنجیر رولر ( دنده زنجیر غلتکی)
چرخ زنجیر غلتکی یا چرخ زنجیر رولر یک نوع چرخ دنده است که برای انتقال قدرت در سیستم‌های مختلف استفاده میشود. این نوع چرخ از یک زنجیر و غلتک‌هایی تشکیل شده است که به طور معمول درون یک پوشش یا پوسته قرار دارند. هدف از استفاده از چرخ زنجیر غلتکی، انتقال نیروی مکانیکی از یک مکان به مکان دیگر است.
انواع چرخ زنجیر رولر
- یک ردیفه
- دو ردیفه
- نافدار
چرخ زنجیر بی صدا (سایلنت)
چرخ زنجیر (دنده زنجیر) در انواع مختلفی طرحی و تولید میشود. چرخ دنده‌های بی صدا یکی از پرکاربرد ترین انواع چرخ دنده هستند که با توجه به ساختاری که دارند قادر اند تا بدون تولید صدا به کار خود ادامه می‌دهند.
مزایای چرخ دنده بی صدا
- خاصیت سایش یکنواخت
- استحکام بالا
- سر و صدا کم
- ارتعاش کم
- لرزش کم
- راندمان بالا
- طول عمر بالا
چرخ زنجیر خاص
این نوع از چرخ زنجیر ها به گونه ای طراحی و تولید شده اند تا به منظور انتقال نیرو در صنایع سنگین و خاص مورد استفاده قرار بگیرند.
کاربرد چرخ زنجیر
می‌توان از چرخ‌های زنجیری در صنایع مختلفی استفاده کرد. به عنوان مثال، صنعت اتومبیل، کشاورزی، غذایی، الکترونیک، فولاد، شیمیایی، دوچرخه و موتورسیکلت از این چرخ‌ها بهره می‌برند. این صنایع نیازمند استفاده از انواع عملکردهای چرخ زنجیری هستند که به واسطه طراحی و فناوری جدید تولیدی قابل انجام است. همچنین، چرخ‌های زنجیری می‌توانند در شرایط سخت محیطی مانند حضور گرد و غبار، محیط‌های خورنده و آب دریا نیز مورد استفاده قرار گیرند.
چرخ زنجیرها جهت انتقال نیرو و سایر اهداف کاربردی، بسته به میزان فشار و قدرت، در ابعاد مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. این انتقال می‌تواند شامل گستره وسیعی از عملکردهای صنعتی و نیمه‌صنعتی و حتی امور جاری در زندگی روزمره از جمله انتقال نیرو در یک دوچرخه‌ی ساده تا به حرکت در‌آوردن محور‌ها و شفت‌های سنگین و پیچیده‌ی صنعتی باشد.
مزایای استفاده از چرخ زنجیر چیست؟
- امکان انتقال نیرو در چند محور
- قابلیت استفاده در شرایط مختلف (دما های بالا، محیط های اسیدی و …)
- کشش بالا در انتقال قدرت
معایب استفاده از چرخ زنجیر چیست؟
- قیمت بالا
- شرایط نگهداری سخت
- مونتاژ سخت
پارامتر های مهم در هنگام خرید چرخ زنجیر
در هنگام انتخاب و خرید چرخ زنجیر یا دنده زنجیر لازم است تا پارامتر های مهمی از چرخ زنجیر را مشخص کنیم که به آنها میپردازیم.
- گام زنجیر (P) : فاصله دو پین متوالی
- قطر دنده زنجیر (D) : قطر دایره چرخ زنجیر
- تعداد دندانه (Z)
روش بدست آوردن گام چرخ زنجیر
برای بدست آوردن گام زنجیر صفر انتهایی سایز زنجیر را برداشته تقسیم بر 8 کرده و بعد عدد بدست آمده را در 25.4 ضرب میکنیم تا گام دنده بدست بیاید
روش بدست اوردن مرکز به مرکز محور دنده
برای به دست اوردن مرکز به مرکز محور دنده ها در عددی ضرب می کنیم تا مرکز به مرکز محور ها بدست آید این عدد همان باید دارای شرایط ذیل باشد. اگر تعداد دندانه ی چرخ دنده ها فرد باشد ضربدر عددی میکنیم که نیم داشته باشد مثلا 10.5 و اگر زوج باشد عدد روند را مینویسیم مثلا 10 برای مثال می خواهیم مرکز به مرکز دو چرخ زنجیر هم قطر با تعداد دندانه 9 و تیپ 100 را محاسبه کنیم که حدود مرکز مورد نیاز بین 330 تا 340 باشد.
استاندارد چرخ زنجیر
چرخ زنجیر های صنعتی مطابق با دو استاندارد ANSI و ISO طراحی و تولید می شوند. انواع دنده زنجیر سری ANSI و ISO مناسب برای زنجیرهای همین استانداردها هستند و با تعداد دندانه 10 الی 100 دانه طراحی و تولید می شوند.
